No tak, nie mogę się bać – przecież jestem Polką!

Mam przyjemność zaprezentować Wam coś absolutnie unikatowego. Jest to niezwykła, bardzo cenna pamiątka z rodziny mojego męża. Pamiętnik napisany przez siostrę jego dziadka, Annę. Spisała go już pod koniec swojego życia, częściowo sama, a częściowo dyktując. Dla mnie stanowił wzruszającą lekturę. Może zachwyci też kogoś z Was.

Dziś część pierwsza. Będę publikować tu ciekawsze fragmenty. Naprawdę zachęcam do odpłynięcia na chwilę myślami w tamten, nieistniejący już, świat, z tak wielkim sentymentem wspominany przez autorkę. Łza się w oku kręci.

Dworek na Wołyniu.

Pamiętnik Anny.

Początek mego dzieciństwa tonie w mrokach przeszłości. Urodziłam się 21 czerwca 1922 roku w Żytomierzu, dokąd Rodzice przenieśli się z Wołynia na czas wojny, gdyż miał być front akurat na naszej ziemi (trakt i dwa jeziora).

Nie przypominam sobie mej pierwszej podróży z Kijowa do Łucka, ciężkiej choroby, z której mnie Pan Bóg cudem uratował, ani też pierwszych dni mego pobytu w Łucku. Jako dziecko byłam bardzo wątła i chorowita. Nic dziwnego, gdyż przyszłam na świat już w ZSRR, kiedy o odpowiednim i racjonalnym odżywianiu nie było nawet mowy. 

Po kilku latach spędzonych w mieście wyjechałam na wieś do dziadka Mariana, do Wołynia, gdzie spędziłam najmilszy wiek, wiek dzieciństwa.

Mała Anna to ta dziewczynka ubrana na biało.

Było to na Wołyniu w niedużym mająteczku położonym dość malowniczo około dwóch jezior. Jedno z jezior było głębokie, o kredowym dnie, do którego prowadziła porzeczkowa alejka (och, Boże! Ileż tam było porzeczek!) – tak zwane jezioro kąpielowe. Drugie jeziorko zaniedbane, porośnięte szuwarami, na którym corocznie wylęgała się masa dzikiego ptactwa, jak bekasy, kaczki dzikie, perkozy, łyski i inne. Na tym też jeziorze, wśród szuwarów, była wysepka o powierzchni mniej więcej 200 m2, starannie pielęgnowana, porośnięta kwiatami i wikliną. Była też brzózka, a na niej wisiał obrazek Matki Boskiej – i pod nią ławeczka, tam będąc dzieckiem, pływałam z dziaduniem łódką o wschodzie słońca odmawiać ranne pacierze. Modły nasze płynęły wspólnie z modłami budzącej się przyrody do stóp Tronu Niebieskiego.

Po tym cały dzień spędzałam przy gospodarstwie wśród przyrody i pól. Ach, te pola, pola niezmierzone aż pod blade z upału niebiosa płynące, pola pachnące czerwoną koniczyną, zielenią żyta, pszenicy – w których myśmy się kryli i bawili (w czasie wakacji, gdyż młodzież przyjeżdżała po zakończeniu roku szkolnego). Byłam najmłodsza z rodzeństwa bliskiego i dalszego.

Boże, Boże, gdzie to wszystko!

Czyż naprawdę nigdy już was nie zobaczę takimi, jakimi was widziałam tam, w Watynie, oczami dzieciństwa!

Dziadunio.

Mój dziadziunio kochany, z którym jeździłam często polnymi drogami małą bryczką zaprzężoną w 2 siwki, wśród tych pachnących i kołyszących się watyńskich pól. Za bryczką (betką) o kilka kroków biegł oczywiście „doskocz” - chart. Ten to niepokoił skrzydlatych mieszkańców żyjących w tych okolicach. Pamiętam, jak objeżdżaliśmy co roku wraz z dziadziuniem, w dzień Bożego Ciała, granice naszego pola (300 ha) i zakopywaliśmy święcone wianuszki ze Św. Ewangelią po czterech rogach pola, czyli na cztery strony świata, by Pan Bóg chronił naszą ziemię. Taki miły, dawny zwyczaj.

Rodzeństwo starsze ode mnie mieszkało z mamą w Łucku podczas nauki w szkole. Ojciec zaś budował drugi folwark, a ja pałętałam się u boku dziadziunia – i on się mną opiekował. 

Młodzież na wakacjach.

Czekałam z utęsknieniem wakacji. Przyjeżdżało do Watynia dużo młodzieży. Przyrodnie rodzeństwo – Topolniccy i wujowie Skorupscy – młodzi chłopcy (czterech), często koledzy i koleżanki mego rodzeństwa. Było dużo młodzieży – wesoło.

Wieczorami opowiadał nam dziadzio przeróżne bajki i historie ze swojego życia, o powstaniu 63. roku i o poległych na watyńskiej łące ośmiu powstańcach, których dusze wałęsają się po niej, wyłaniając się z mgieł w postaci upiornych wizji. Wiem, że wieczorem nikt z nas nie odważyłby się przejść przez te groby na łące. Każdy obchodził je z jakimś uczuciem strachu i zarazem głębokiego szacunku. 

Dorosła już Anna.

Pamiętam, jak uczył mnie dziadunio jeździć konno – miałam może wtedy nie więcej jak pięć lat. Koń wydał mi się olbrzymem - trochę się go bałam. Dziadunio jechał obok i popędzał mego konia, mówiąc, że Polka musi być odważna, musi od maleńkości wyrabiać w sobie męstwo i hart ducha – takie są nam potrzebne kobiety! „Boisz się - jak to! Przecież jesteś Polką, nie możesz się bać!”. No tak, myślę, nie mogę się bać, bo przecież jestem Polką!

cdn.